Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ilişkin “Satınalma Gücü Paritesi” verilerini açıkladı.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi tarafından ilan edilen SGP’ye göre kişi başına GSYH endeks değeri, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için ortalama 100 birim iken Türkiye için 67 birim oldu ve AB ortalamasının yüzde 33 altında kaldı.
Karşılaştırmalar, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk), 1 potansiyel aday ülkeyi (Bosna Hersek) kapsadı.
Söz konusu 36 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 256 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 34 ile Arnavutluk olarak belirlendi. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 156 üzerinde, Arnavutluk ise ortalamanın yüzde 66 altında değere sahip oldu.
FİİLİ BİREYSEL TÜKETİM DÜZEYİ YÜZDE 77
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına GSYH temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan eğitim, sağlık gibi hizmetleri de kapsıyor.
Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi, 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken Türkiye için 77 oldu ve Türkiye AB ortalamasının yüzde 23 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 138 ile Lüksemburg, en düşük ülkeler ise 41 ile Arnavutluk ve Bosna Hersek olarak kayıtlara geçti.
FİYAT DÜZEY ENDEKSİ 36 OLDU
Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünü gösteriyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke, karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade ediliyor.
Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2022 yılı sonuçlarına göre 36 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 36 Euro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.
Öte yandan, haber bültenindeki istatistiksel tablolar ve sonuçlar, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) hesaplamaları doğrudan kullanılarak oluşturuldu. Eurostat tarafından yayımlanan ve bültende yer alan veriler, Eurostat ve OECD tarafından ortaklaşa yürütülen Avrupa Karşılaştırma Programı çalışmaları kapsamında hesaplanıyor.
Seçili ülkelerin SGP’ye göre 2022 yılı kişi başına GSYH değerleri şöyle:
| 2022 | |
| Lüksemburg | 256 |
| İrlanda | 235 |
| Norveç | 212 |
| İsviçre | 159 |
| Danimarka | 136 |
| Hollanda | 130 |
| İzlanda | 126 |
| Avusturya | 124 |
| Belçika | 120 |
| İsveç | 119 |
| Almanya | 117 |
| Finlandiya | 110 |
| Euro Bölgesi 20(1) | 104 |
| Malta | 104 |
| Fransa | 100 |
| İtalya | 97 |
| Güney Kıbrıs | 94 |
| Çekya | 90 |
| Slovenya | 90 |
| Litvanya | 89 |
| İspanya | 86 |
| Estonya | 85 |
| Portekiz | 79 |
| Polonya | 79 |
| Romanya | 76 |
| Macaristan | 76 |
| Letonya | 73 |
| Hırvatistan | 73 |
| Slovakya | 71 |
| Yunanistan | 67 |
| Türkiye | 67 |
| Bulgaristan | 62 |
| Karadağ | 50 |
| Sırbistan | 44 |
| Kuzey Makedonya | 42 |
| Bosna-Hersek | 35 |
| Arnavutluk | 34 |
